Edicione kinemaje falas për vizitorët besnikë dhe shëtitje nëpër depot e Kinotekës të shoqëruar me një filmolog
Më 27 tetor (e premte) të gjitha arkivat, kinematë, muzetë e filmit dhe institutet në botë do të festojnë Ditën Botërore të Trashëgimisë Audiovizive me aktivitete, promovime dhe evente që drejtojnë fokusin e publikut botëror në kuptimin dhe cenueshmërinë e trashëgimisë audiovizive.
Si pjesë e asaj familjeje të madhe profesionistësh dhe institucionesh të përkushtuara për mbrojtjen dhe ruajtjen e trashëgimisë kulturore të filmit, edhe Kinoteka me aktivitetet e saj është përfshirë në shënimin e Ditës Botërore të Trashëgimisë AV. Qytetarët që do të vizitojnë Kinotekën në datën 27 tetor, nga ora 11:00 deri në orën 15:00, do të përfitojnë falas edicionet – botime të printuara dhe DVD të Kinotekës, si dhe një xhiro të organizuar nëpër ambientet dhe depot e institucionit që kujdeset për audiovizualin kombëtar, që është, trashëgimia filmike. Vizitorët e shfaqjeve të filmave maqedonas TE DUA, ZHIMI MENE (2023, me regji të Marjan Gavrilovskit) dhe M (2023, me regji të Vardan Tozias) nga ora 18:00 dhe 20:00 do të marrin një pjesë të edicioneve të Kinotekës.
Në fakt, i gjithë muaji tetor në Kinotekë i kushtohet mbrojtjes së trashëgimisë filmike, promovimit të saj dhe përmirësimit të kushteve në të cilat ajo ruhet nga harresa dhe shkatërrimi, si dhe në drejtim të disponueshmërisë së saj për qytetarët. Kohët e fundit u zgjerua dhe u rinovua hapësira ku ruhen botimet dhe fondi bibliotekar i Kinotekës dhe një pjesë e trashëgimisë së regjisorit maqedonas Dimitrie Osmanli, si dhe u botua libri “Filmi dokumentar dhe identiteti” nga MSc. Sunçica Simonovska-Veselinovska, i cili do të promovohet së shpejti. Këtë muaj, kinematografia maqedonase iu prezantua audiencës malazeze, kroate dhe serbe në aktivitete të veçanta, kurse filmat e vëllezërve Manaki hynë në programin zyrtar të Festivalit të filmit arkivor që mbahet në Tbilisi të Gjeorgjisë.
Dita botërore e trashëgimisë audiovizuale (WDAH – World Day of Audiovisual Heritage) u krijua për nder të miratimit të Rekomandimit për mbrojtjen dhe ruajtjen e imazheve lëvizëse nga Asambleja e 21-të e Përgjithshme e UNESCO-s në vitin 1980. Tre dekada e gjysmë më vonë, UNESCO e plotësoi dhe e zgjeroi atë rekomandim fillestar me një të ri dhe në vitin 2015 u miratua Rekomandimi për ruajtjen dhe disponueshmërinë e trashëgimisë dokumentare, duke përfshirë edhe formën dixhitale.
Në këtë drejtim, Kinoteka së fundi publikoi një botim të ri Blu-ray që përmban pesë dokumentarë etnografikë të filmuar në mesin e shekullit të kaluar. Filmat ZAKONET E PASHKËVE (1954, Aco Petrovski), DASMA E GALIÇNIKUT (1955, Aco Petrovski), DERVISHËT (1955, Aco Petrovski), ZAKONET E RUSALINJËVE TË RAJONIT TË GJEVGJELISË (1957, Blagoja Drnkov), DASMA E MARIOVËS (1955, Vera Kliçkova) janë digjitalizuar në Kinotekën tonë dhe janë restauruar nga prof. MSc. Vlladimir Pavlovski, falë projektit “Sezoni i Klasikëve të Filmit” të realizuar nga Shoqata e Kinotekave Evropiane (ACE – Association des Cinémathèques Européennes), dhe financuar nga programi Creative Europe MEDIA i Bashkimit Evropian.
